คนรักพระกริ่งวัดสุทัศน์ สมเด็จพระสังฆราชแพ นอกจากต้องรู้จัก พิมพ์พระ เนื้อพระกริ่ง ทุกรุ่นที่ท่านสร้างเกือบทุกปีแล้วยังได้ความรู้แถม…เรื่องลำดับสมณศักดิ์ ของพระราชาคณะ ที่เริ่มต้นจากชั้นสามัญ ชั้นราช ชั้นเทพ ชั้นธรรม ชั้นพรหม ชั้นสมเด็จฯ และชั้นสุดท้ายสมเด็จพระสังฆราช ด้วย เพราะรุ่นพระกริ่งของท่านส่วนใหญ่เรียกชื่อรุ่นตามสมณศักดิ์ท่านมีประวัติชัดเจน สมเด็จพระสังฆราช เริ่มสร้างพระกริ่งรุ่นแรก ตั้งแต่สมัยเป็นพระเทพโมลี ระบุปี พ.ศ.๒๔๔๑ โดยเอาพระกริ่งปวเรศฯ ของสมเด็จกรมพระยาปวเรศ วริยาลงกรณ์ วัดบวรนิเวศฯ เป็นต้นแบบรู้ย้อนไปแค่นี้ยังไม่พอ ต้องรู้ต่อ พระกริ่งปวเรศฯ เอาพระกริ่งใหญ่ สมัยราชวงศ์ถัง มาเป็นเค้า แล้วเติมบัวหลังไปอีกหนึ่งกลีบ นัยว่าจะได้ไม่เหมือนองค์ครูสมเด็จกรมพระยาปวเรศฯ สิ้นพระชนม์ พ.ศ.๒๔๓๕ อีก ๖ ปีต่อมา เมื่อพระเทพโมลี (แพ) วัดสุทัศน์ เอาแบบพระกริ่งปวเรศฯมาใช้ ท่านก็ขอให้ช่างตัดบัวหลังออก โดยนัยจะได้ไม่เหมือนองค์ครูเหมือนกันแต่พอเดาได้ พระเทพโมลี ท่านคงใช้ช่างหล่อ ช่างแต่งชุดเดียวกับพระกริ่งปวเรศฯเกริ่นนำที่มา พระกริ่งเทพโมลี มาถึงตรงนี้ ขอให้ดูพระกริ่งเทพโมลีองค์ในคอลัมน์…ถ้าอยากลงลึก น่าจะหาหนังสือมรดกล้ำค่า สมเด็จพระสังฆราชแพ ติสสเถระ ของ คุณบุญเหลือ ออประเสริฐ มาเปิดดูเทียบเคียงหาความแตกต่างพระกริ่งเทพโมลีสามองค์ในหนังสือคุณบุญเหลือ…คนรักพระกริ่งรู้กัน องค์แรกเรียกองค์คุณเป็งย้ง องค์ที่สอง องค์คุณเนี้ยวสำโรง องค์ที่สาม องค์อาจารย์หนูมีคำบรรยายว่า พระกริ่งรุ่นนี้สร้างปี พ.ศ. ๒๔๔๑ จำนวน ๙ องค์ มีหมายเลขไทยกำกับไว้ที่ใต้ฐานทุกองค์ เนื้อนวโลหะ ภายในขาวคล้ายเงิน หล่อแบบกริ่งในตัวต่อจากกริ่งเทพโมลีสามองค์ตำนาน ก็ยังมีพระกริ่งเทพโมลี องค์ต่อๆมา…เท่าที่ตีพิมพ์ในหนังสือของวงการ ก็ราวๆ ๕-๖ องค์ ทุกองค์แตกต่างกันไปตามฝีมือช่าง ซึ่งไม่น่าจะเป็นคนเดียวบางองค์ก้นชำรุด ซ่อมใหม่ แต่ข้อที่สังเกตได้ คือทุกองค์ เนื้อขาวกลับดำส่วนองค์ในคอลัมน์วันนี้ ดูจากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ เป็นภาพขาวดำ แต่ถ้าเปิดดูจากไทยรัฐออนไลน์เห็นภาพสี ก็จะเห็นว่าสีเนื้อองค์นี้ออกทางเหลือง ผิวกลับแค่เทาๆ นี่ว่ากันทางสีเนื้อ…แต่ถ้าว่ากันด้วยความเก่า ร่องรอยที่สึกหลอ และฝีมือช่าง ยืนยันความเป็นพระกริ่งเก่าแท้แน่นอนมโนต่อไปถึง…พระกริ่งสังฆราชแพ…รุ่นต่อเนื่อง รุ่นธรรมโกษา ฝีมือแต่งพระปลัดจิ๋ว ค่อนไปทางฝีมือชาวบ้าน ไม่คมสันสะสวย เท่าฝีมือแต่งกริ่งปวเรศฯ หรือฝีมือแต่ง กริ่งเทพโมลีรุ่นแรกทั้งเนื้อหาหลายองค์ ก็ไม่กลับดำ ค่อนไปทางเหลือง แบบเนื้อเมฆสิทธิ์ คล้ายเทพโมลีองค์นี้แหละเคยจำได้เลาๆ มีผู้รู้เรื่องพระกริ่งบางท่าน เขียนว่า กริ่งเทพโมลี ไม่ใช่มีเพียงรุ่น ๑ พ.ศ.๒๔๔๑ เท่านั้น ยังมีรุ่น ๒ จึงขอมโนเหมาเอาว่า ฟอร์มกริ่งเทพโมลีองค์นี้ ฝีมือแต่งกลมกลืนไปกันได้ ทั้งเนื้อหาก็เก่าถึงรอยอุดรูเดียวด้านหลัง ถูกอุดเชื่อมซ่อมใหม่ด้วยเงินเก่า…เข้าเค้าบางกริ่งเก่าบางองค์ ที่อาจารย์หนูแต่งซ่อม…องค์นี้จึงน่าจะเป็นเทพโมลีรุ่น ๒ หรือรุ่นต่อๆมา ก่อนรุ่นธรรมโกษาคนรักพระกริ่ง หากอยากเห็นองค์จริง… ลองๆทักถามไปที่ ด็อกเตอร์คมสัน สนองพงษ์ถ้าบังเอิญเคยทำบุญร่วมกันมา ไม่แน่ว่าจะได้ส่ององค์จริงๆ เรื่องของพระกริ่งรุ่นเก่าๆ ผมว่านะ ได้ดูให้ติดตาครั้งเดียวก็น่าจะเกินพอ.พลายชุมพลคลิกอ่านคอลัมน์ “ปาฏิหาริย์ จาก หิ้งพระ” เพิ่มเติม
