๓ มีนาคม ๒๐๒๔ นิกกี เฮลีย์ ผู้สมัครเป็นตัวแทนพรรครีพับลิกันเพื่อลงสมัครรับเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ๒๐๒๔ ชนะการหยั่งเสียงแบบไพรมารีของรีพับลิกันในวอชิงตัน ดี.ซี. ก่อนหน้านี้มีแต่คนพูดว่า อย่างไรเสีย อดีตประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ จะต้องเป็นตัวแทนรีพับลิกัน ไปแข่งกับตัวแทนของพรรคเด็มโมแครต ซึ่งหมายมั่นปั้นมือกันไว้ในตอนนี้คือ โจ ไบเดนนิกกี เฮลีย์ มีชื่อเดิมว่า ‘นิมรตา รันธาวา’ มาจากครอบครัวชาวซิกข์ พ่อเคยสอนหนังสือที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์แห่งปัญจาบ แม่จบกฎหมายจากมหาวิทยาลัยเดลี พ่อและแม่อพยพไปอยู่ที่แคนาดา ก่อนที่จะมาอยู่สหรัฐฯ ภายหลังครอบครัวทำร้านขายเสื้อผ้านำสมัย เฮลีย์จบการศึกษาแล้วก็ทำงานด้านกำจัดขยะและรีไซเคิล ก่อนที่จะเข้าธุรกิจเสื้อผ้า ทำงานให้หอการค้า และสมาคมธุรกิจสตรีแห่งชาติเฮลีย์เคยเป็น สส.จากรัฐเซาท์แคโรไลนา เป็นผู้ว่าการรัฐเซาท์แคโรไลนา เป็นเอกอัครราชทูตสหรัฐฯประจำสห ประชาชาติ ตอนเป็นทูตฯ เธอยืนยันความตั้งใจของสหรัฐฯที่จะตอบโต้การทดลองขีปนาวุธของเกาหลีเหนือต่อไป คนที่ตามเฮลีย์มานานบอกว่า เธอเหมาะสมที่จะเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐฯมากสมัยมิตต์ รอมนีย์ เป็นตัวแทนพรรครีพับลีกันลงสมัครประธานาธิบดี รอมนีย์ติดต่อเฮลีย์ให้มาเป็นรองประธานาธิบดีคู่กับตน แต่เฮลีย์ปฏิเสธเพราะตอนนั้นเธอยังเป็นผู้ว่าการรัฐ ส่วนคนที่เสนอชื่อเฮลีย์เป็นทูตประจำสหประชาชาติคืออดีตประธานาธิบดีทรัมป์คนที่จะไปแข่งเพื่อเป็นตัวแทนรีพับลิกันไม่มีใครเด่นเลย เพราะคิดว่ายังไงซะ สมาชิกรีพับลิกันต้องโหวตให้ทรัมป์ บางคนบอกว่าเฮลีย์จะสมัครให้เปลืองตัวทำไม ผมขอเรียนอย่างนี้ครับ ว่าสถานะของทรัมป์ในปัจจุบันไม่มั่นคง เพราะมีคดีอยู่หลายคดี เป็นไปได้ที่ทรัมป์จะโดนตัดสิทธิ์ ถ้าโดน รีพับลิกันก็ต้องหาตัวเด่นไปโซ้ยกับเด็มโมแครต ตัวเด่นที่น่าสนใจก็เฮลีย์นี่ล่ะระบบเลือกตั้งขั้นต้นที่พรรครีพับลิกันและเด็มโมแครตใช้เฟ้นหาแคนดิเดตของพรรคมีอยู่ ๒ ระบบหลักคือ ‘คอคัส’ และ ‘ไพรมารี’ ซึ่งแต่ละรัฐจะเลือกใช้ต่างกัน คอคัสเป็นการประชุมของบรรดาแกนนำพรรคหรือสมาชิกพรรคตามที่มีการนัดหมาย บางครั้งนัดกันที่โรงเรียน หอประชุม โรงยิม ร้านอาหาร ฯลฯ เพื่ออภิปรายเกี่ยวกับผู้ที่เสนอชื่อจะสมัครก่อนจะลงคะแนน บางรัฐใช้หย่อนบัตรลงหีบ บางรัฐใช้ยกมือโหวตแบบเปิดเผย ผู้ที่จะมาโหวตจะต้องเป็นสมาชิกพรรคเท่านั้น รัฐที่ใช้ระบบเลือกตั้งแบบคอคัสมี ไอโอวา เนวาดา นอร์ทดาโกตา และไวโอมิงระบบการเลือกตั้งขั้นต้นที่ได้รับความนิยมมากกว่าคือระบบไพรมารี เป็นการลงคะแนนในคูหาเหมือนกับการเลือกตั้งทั่วไปเพื่อเลือกผู้สมัครของพรรคโดยตรง ผู้ที่จะโหวตแบบไพรมารีในบางรัฐต้องเป็นสมาชิกพรรคเท่านั้น แต่บางรัฐไม่จำเป็นต้องเป็นสมาชิกพรรคมาก่อน การโหวตก็ทำได้ตามที่สาธารณะอย่างโรงเรียน ห้องสมุด ฯลฯ รัฐส่วนใหญ่ในสหรัฐฯใช้แบบไพรมารีครับต้นปีนี้ มีบิ๊กเนมที่จะสมัครประธานาธิบดีสหรัฐฯมากถึง ๒๐ ชื่อ พอถึง ๑ มีนาคม ๒๐๒๔ จำนวน ๑๒ คนถอดใจไม่สู้ พวกพรรคอิสระและพรรคที่สามเหลือ ๓ คน (ซึ่งโอกาสจะชนะการเลือกตั้งยากมาก) ตัวเด่นของเด็มโมแครตมี ๓ คนคือ ไบเดน ฟิลลิปส์ และวิลเลียมสัน ส่วนตัวเด่นของรีพับลิกันมี ๒ คนคือ ทรัมป์และเฮลีย์ขณะนี้มีคลิปโจมตีความขี้หลงขี้ลืมของไบเดน ดิสเครดิตว่าเป็นประธานาธิบดีสมัยแรกก็แทบจะไม่รอด พูดจาได้หน้าลืมหลัง ส่วนทรัมป์ก็ถูกโจมตีด้วยคดีความที่บานเบอะเยอะแยะ อาจจะทำให้ทรัมป์ถูกตัดสิทธิ์ด้วยคดีใดคดีหนึ่งที่เคยคุยกันเรื่องไบเดนจะแข่งกับทรัมป์ ‘อาจไม่ใช่’ คนหนึ่งก็แก่ไป คนหนึ่งก็มีคดีเลอะเทอะเปรอะประ ในซีกของรีพับลิกัน เฮลีย์อาจจะได้เป็นตัวแทนของรีพับลิกันก็ได้.นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัยsonglok๑๙๙๗@gmail.comคลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม
