ฮุน มาเนต นายกรัฐมนตรีกัมพูชา (ซ้าย) ยืนข้างบิดาและอดีตนายกรัฐมนตรีฮุน เซน (กลาง) ในวันประกาศอิสรภาพครบรอบ 70 ปีของประเทศ ในกรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 9 พฤศจิกายน 2023
หญิงชาวกัมพูชาที่ทำงานเป็นแม่บ้านในมาเลเซียถูกเนรเทศกลับประเทศบ้านเกิด หลังโพสต์ข้อความวิจารณ์ผู้นำรัฐบาลกัมพูชาผ่านโซเชียลมีเดีย นับเป็นตัวอย่างล่าสุดที่รัฐบาลเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ช่วยจับกุมผู้เห็นต่างทางการเมือง
เจ้าหน้าที่เรือนจำกัมพูชาและกลุ่มนักเคลื่อนไหวฝ่ายค้านกล่าวเมื่อวันพฤหัสบดีว่า นวน เตยน อายุ 36 ปี ซึ่งทำงานในมาเลเซียมาหลายปี ถูกทางการมาเลเซียจับกุมเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ตามคำร้องขอของรัฐบาลกัมพูชา
กลุ่มสิทธิมนุษยชนวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลหลายประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ช่วยกันคุกคาม กักขัง และเนรเทศผู้เห็นต่างทางการเมืองที่ลี้ภัยในต่างแดน ฮิวแมนไรท์วอทช์ ซึ่งตั้งอยู่ในนิวยอร์ก เรียกร้องให้รัฐบาลไทยหยุดบังคับให้ผู้เห็นต่างทางการเมืองกลับประเทศบ้านเกิดที่ปกครองแบบเผด็จการ เช่น เวียดนาม ลาว กัมพูชา และจีน ซึ่งพวกเขาอาจเผชิญกับการทรมาน การข่มเหง หรือความตาย
Nuth Sovana โฆษกกรมราชทัณฑ์กัมพูชา กล่าวว่า นวล โตเอิน ถูกควบคุมตัวที่เรือนจำเปรยสาร์ในกรุงพนมเปญ เมื่อเธอมาถึงกัมพูชาเมื่อวันอังคาร เธอถูกตั้งข้อหายุยงปลุกปั่นให้ก่ออาชญากรรมร้ายแรง หรือก่อความวุ่นวายในสังคม และยุยงให้เลือกปฏิบัติโดยพิจารณาจากเชื้อชาติ ศาสนา หรือสัญชาติ เขาไม่สามารถให้รายละเอียดเกี่ยวกับความผิดที่เธอถูกกล่าวหาได้
หากถูกตัดสินว่ามีความผิดในข้อกล่าวหาทั้งสองข้อ เธออาจต้องติดคุกสูงสุด 5 ปีและปรับ
ไม่สามารถติดต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจและเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองของมาเลเซียเพื่อขอความเห็นเกี่ยวกับการเนรเทศเธอได้ในทันที
นวล โตเอินไม่ใช่ผู้นำฝ่ายค้านหรือนักเคลื่อนไหวที่มีชื่อเสียง อย่างไรก็ตาม รัฐบาลกัมพูชาได้แสดงความกังวลเกี่ยวกับนักวิจารณ์ต่างประเทศที่รวบรวมการสนับสนุนจากชาวกัมพูชาที่อาศัยอยู่ในต่างประเทศ
การจับกุมนวน เตยนเกิดขึ้นไม่นานหลังจากนักข่าวสืบสวนสอบสวนชาวกัมพูชาชื่อ เมช ดารา ซึ่งเป็นที่รู้จักจากการเปิดโปงการหลอกลวงและการทุจริตทางออนไลน์ ถูกตั้งข้อหายุยงให้ก่ออาชญากรรมจากเนื้อหาที่เขาโพสต์บนโซเชียลมีเดีย
เรดิโอฟรีเอเชีย สำนักข่าวที่ได้รับทุนจากรัฐบาลสหรัฐฯ ซึ่งรายงานข่าวเกี่ยวกับกัมพูชาอย่างครอบคลุม กล่าวว่า นวน เตยน มักใช้โซเชียลมีเดียเพื่อวิพากษ์วิจารณ์ผู้นำกัมพูชา รวมถึงนายกรัฐมนตรีฮุน มาเนต และฮุน เซน บิดาของเขา อดีตนายกรัฐมนตรีที่ปัจจุบันดำรงตำแหน่งประธานวุฒิสภา เกี่ยวกับการจัดการปัญหาทางสังคมของพวกเขา
รัฐบาลกัมพูชาภายใต้พรรคประชาชนกัมพูชาซึ่งปกครองประเทศอยู่ ถูกกล่าวหาว่าปิดปากนักวิจารณ์และฝ่ายตรงข้ามทางการเมืองมาเป็นเวลานาน
เรดิโอฟรีเอเชียกล่าวว่า นวน เตยนเป็นผู้สนับสนุนพรรคกู้ชาติกัมพูชาซึ่งเป็นพรรคฝ่ายค้าน ซึ่งถูกยุบก่อนการเลือกตั้งทั่วไปในปี 2561 เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการปราบปรามฝ่ายค้าน ต่อมาพรรคประชาชนกัมพูชาชนะการเลือกตั้งทุกที่นั่งในรัฐสภา
ไม่กี่วันก่อนที่เธอจะถูกจับ นวล เตยน ได้โพสต์วิดีโอบนเฟซบุ๊ก โดยเธอกล่าวว่าเธอ “แสดงความโกรธแค้นในนามของประชาชนที่อาศัยอยู่ในกัมพูชา” เรดิโอฟรีเอเชียรายงาน
เธอกล่าวว่า “ถ้าฉันได้ทำบาปเพราะฉัน (สาปแช่ง) ผู้ชายที่น่ารังเกียจคนนี้ ฉันก็ยินดีที่จะยอมรับบาปนั้น เพราะเขาปฏิบัติต่อประชาชนของฉันอย่างเลวร้าย” โดยอ้างอิงถึงฮุน เซน เรดิโอฟรีเอเชียรายงาน
ขบวนการเขมรเพื่อประชาธิปไตย ซึ่งเป็นขบวนการที่ก่อตั้งโดยผู้นำฝ่ายค้านในต่างแดน ประณามการเนรเทศนวล เตยนจากมาเลเซีย โดยระบุในแถลงการณ์ว่าเธอทำงานในมาเลเซียอย่างถูกกฎหมายและไม่ได้กระทำความผิดใดๆ นอกจากการแสดงความคิดเห็นของเธอ
ขบวนการระบุว่าการเนรเทศเธอโดยขาดกระบวนการยุติธรรมเป็น “การละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศอย่างโจ่งแจ้งและเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง”
